Enflasyon kelimesi, yani 'fiyatlarda şişkinlik' anlamına gelen kelime 18. yüzyıldan beri kullanılmakta. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e,Türkiye'nin 150 yıllık sorunu. Cumhuriyet tarihindeüç haneli enflasyonu 1980,1993-1994 ve 1998'de 3 kezgördük; ama LatinAmerika'nın durumunadüşmedik. Ağustos1970'ten bu yana ilkkez tek haneli enflasyona,34 yıl sonra, ancakMayıs 2004'te dönebildik. 2009'da, yıllıkbazda tüketici enflasyonuyüzde 5'lercivarına yaklaşsa da,Temmuz 1970'ten 41 yılsonra, enflasyon ancak2011'de yüzde 5'in altınıgörebildi. Mayıs 2004'tensonra, ilk kez yüzde 10'un üstüneHaziran 2006'da çıkan enflasyon,Temmuz 2008'de yüzde 12.06 veekimdeki yüzde 11.99'dan 9 yılsonra, geçtiğimiz ekimde yüzde11,90 ile son 12 yılın en yüksek 3oranı oldu. Bu üç yüksek tüketici enflasyonununanalizi yapıldığında,döviz kurlarındakioynaklık ve artışın başatrolde olduğunu görüyoruz. Türkiye'nin ithalata bağımlılığı, her kur sıçramasında, Türkiye ekonomisinde önce maliyet, ardından firmaların bu maliyeti yansıtması ile tüketici enflasyonu olarak dönüyor. Fiyat istikrarıaçısından, işgücü, hammadde,enerji ve finansmanmaliyetlerinin yönetimi kritikönemde. Hammadde ve enerji maliyetleri küresel emtia fiyatları ve döviz kurlarıyla doğrudan bağlantılı. Finansman maliyetleri ise, kredi faiz oranlarıyla şekilleniyor. Petrol fiyatlarıOcak 2016'dan bu yanayüzde 80'in üzerinde arttı. Enerji Bakanlığımız ise, doğalgaz fiyatını yüzde 10 aşağı çekerek ve doğalgaz fiyatına zam yapmayarak, enerji maliyetlerini minimize etmeye çalışıyor.
TL'nin dolar ve euro karşısındaki değer kaybı, 2 yıla yayılmış8 puanlık bir fazladanenflasyon etkisianlamına geliyor vekurlar sürekli yükseldikçebu etki eriyipyok olmuyor. Kredi faiz oranlarının2 yılda yüzde65 arttığını ve 6puanlık bir etkiyidikkate aldığımızda, maliyetenflasyonunun göstergesi olanyurtiçi ÜFE, Ekim 2003'ten buyana, Temmuz 2008'den sonra,ikinci kez yüzde 18'e dayanmışdurumda. Yurtiçine malsatan üreticilerin maliyetleriyüzde 18, ihracatçı firmalarınmaliyetleri yüzde 24artmış durumda. 20 ve üzerindeişgücü çalıştıran işletmeleraçısından bakıldığında, hammaddemaliyetlerinin payıyüzde 45, enerji maliyetleriyüzde 8, finansman maliyetleriyüzde 4.5, kur artışı zararıve faiz giderlerinin payı yüzde7.5. Açık ve net, enflasyonlamücadelenin başarısı ithalatabağımlılığın azaltılmasından,yurtdışından borçlanmakyerine, yurtiçi tasarruflarıartırmaktan ve kredi faizoranlarının düşürülmesindengeçiyor. Üretim ve finansmandayerli kaynakları artırmak, fiyat istikrarınıda getirecek.
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz. Ayrıntılar için lütfen tıklayın.