Enflasyonda düşüş ne zaman başlayacak? Emekli maaşlarında yol haritası ne olacak? Bakan Mehmet Şimşek A Haber'de açıkladı...
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber ekranlarında katıldığı canlı yayında ekonomide atılacak adımlara yönelik açıklamalarda bulundu. Emeklilere yapılacak 5 bin TL'lik ödemeye değinen Bakan Şimşek "Dün bütçe imkanlarını sonuna kadar zorladık. Tek seferlik bir ödeme kararlaştırdık." ifadelerini kullanırken yıl sonunda yapılacak zamma ilişkin de sinyaller verdi. Bakan Şimşek diğer yandan enflasyonda düşüşün başlayacağı tarihi de duyururken "Para politikasında bugün aldığımız tedbirlerin etkileri gecikmeli olarak yansıyacak." dedi. Kur Korumalı Mevduat'tan da çıkışların başladığını söyleyen Şimşek, altın piyasası hakkında da konuştu İşte detaylar...
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber ekranlarında katıldığı canlı yayında ekonomide atılacak adımlara yönelik açıklamalarda bulundu.
"TÜRKİYE'YE İLGİ ÇOK BÜYÜK"
Türkiye'ye ilgi çok büyük. 3 gün boyunca aralıksız toplantılar yaptık. Yatırım fonları, yatırım bankaları, altyapı fonları ile bir araya geldik. İlgi çok yoğundu. 85 üzerinden kurum temsilci gönderdi. 100'den fazla yatırımcı ile yoğun temaslarımız oldu.
HEDEFİMİZ TEK HANELİ ENFLASYON
Türkiye kişibaşı milli geliri 10 bin doların üzerinde olan yedi ülkeden birisi. Büyük bir piyasa ve ilgi ciddi anlamda büyük. Türkiye'ye karşı algıda da ciddi bir iyileşme var. Bizim programımızın ana hedefi sürdürülebilir yüksek büyüme. Buna ulaşırken düşük tek haneli enflasyon ve bunu destekleyecek maliye politikası oluşturacağız. Bütüncül bir yaklaşım var.
ENFLASYONDA HANGİ ADIMLAR ATILACAK?
Programı uygulama açısından henüz erken aşamasındayız. Önümüzdeki dönemde fon akışının yoğunlaşmasını bekliyoruz Maliye ve para politikasında çok güçlü adımlar attık. Enflasyonu çıpalayacak eşiklere doğru geliyoruz. Bundan dolayı sonrasına bakmamız gerekiyor.
"İLK ÜÇ AY ÇOK KONUŞMADAN UYGULAMA YAPTIK"
İlk üç ay çok konuşmadık uygulama yaptık. Para politikasında enflasyonu nasıl çıpalarız diye çalıştık. Parasal ve miktarsal sıkılaşmaya gittik. Seçici kredi sıkılaşmasına da gittik. Bunu destekleyecek gelir politikaları ortaya koyduk. Önden yüklemeli tedbirler aldık. Bütçe açığını düşürmek için adımlar attık.
REFORMLARI BİR TAKVİME BAĞLADIK
Yapısal reformları bir takvime bağladık. Neyi ne zaman yapacağımızı uluslararası normlara uygun davrandık. Bu da güven arttırdı. Ama tabiki biraz zaman alacak bu süreç.
"RÜZGAR KARŞI TARAFIMIZDAN ESİYOR"
Rüzgar arkamızda değil ve karşı tarafımızdan esiyor. Avrupa bölgesinde büyüme yüzde 1'in altında. Dış talep ciddi anlamda zayıf. Küresel talepler de sıkışık. Bu ciddi bir sıkılaşmayı öngörüyor. Dünya piyasalarında faizler yüksek ve yüksek kalacak. Doların güçlenmesi bizim aleyhimize. Euro karşılığı ürün satıyoruz ama hammaddeyi dolarla alıyoruz.
ENFLASYON NE ZAMAN DÜŞECEK?
Eğer iyi bir hikayeniz varsa o zaman ilgi oluyor. Biz bu programın erken aşaması hatta geçiş dönemindeyiz. Biz hep şeffaf olduk. Dezenflasyon programa güçlü bir geçiş için bir süre öngörüyoruz. Önümüzdeki yılın ikinci yarısında etkilerini göreceğiz. Bugün aldığımız tedbirler aylar sonra kendisini gösterecek.
"REFORM SÜRECİ ZAMAN ALACAK"
Maliye politikasında atılacak adımlar daha hızlı ama reform süreci zaman alacak. Şu an itibariyle program başladı. Etkisi hissedilecek. Yıllık bazda enflasyon düşüşü önümüzdeki yılın ikinci yarısında olacak. Ama aylık bazda enflasyon kaybı başlayacak.
İSRAİL-FİLİSTİN ÇATIŞMASI
Bölgedeki bu çatışmanın geçici ve sınırlı olmasını temenni ediyoruz. Küresel ekonomide büyüme en fazla yüzde 3 olarak görülüyor. Bununla uyumlu enerji fiyatları bugünün fiyatları değil. Bu belirsizlik ve çatışmaların geçici olumsuz etkileri olabilir. Ama esas belirleyici olan şey taleptir. Petrol şoku öngörmüyorum. Kalıcı etkisi sınırlı olur. Bu da bir belirsizlik ve olumsuzluk. Biz o nedenle ekonomimizin temelini sağlamlaştırmaya çalışıyoruz. Dış şoklara karşı güçlenmeye çalışıyoruz.
KKM'DEN ÇIKIŞLAR BAŞLADI
Kur Korumalı Mevduat'tan çıkışlar başladı. Rezerv birikimi çok büyük hızla devam ediyor. Bu piyasa koşulları el verdiği ölçüde devam edecek. Cari açık daralacak. Büyümede yeniden dengelenme sürecindeyiz. Büyüme şu an ciddi anlamda iç talep kaynaklı bunu dengelemeye çalışıyoruz.
İHRACAT EN BÜYÜK ÖNCELİĞİMİZ
İhracat bizim en büyük önceliğimiz. İhracat kredilerini arttırmaya devam edeceğiz. En büyük öncelik yatırım ve ihracat. Bütün kaynaklarımızı ihracat için seferber edeceğiz. Bunu önceliklendireceğiz.
ALTINA OLAN TALEP DÜŞECEK
Para politikasındaki rasyonelleşmeyle birlikte altına olan talebin düşeceğini öngörüyoruz. Burada yapacağımız en ufak bir normalleşme cari açığı milli gelire göre en azından yüzde 1 oranla azaltacak.
PETROL VE DOĞAL GAZIMIZ DEVREYE GİRECEK
Gabar'daki petrol devreye girmeye başladı. 2025'in sonunda günlük 100 bin varile varacak. Sakarya sahasında doğal gaz üretimi başladı. 2028'de 15 milyar metreküpe ulaşacak. Bu tüketimimizin yüzde 25. Önümüzdeki yıllarda bu alanlarda dışa bağımlılığımız azalacak.
Cari açığın azalmasıyla rezerv birikiminin artacağını düşünüyoruz. Petrol ve doğal gaz üretimi cari açığı en az yüzde bir aşağıya çekecek.
"SİYASİ BELİRSİZLİK KALMADI"
Bugün açıklanan enflasyon geçtiğimiz ayların enflasyonu. Reel faiz patikasına girmiş durumdayız. Liranın değer kaybı için ileride sebep kalmayacak. Bünyeyi güçlendiriyoruz, rezerv birikimi olacak. Dış kaynak konusunda önemli adımlar attık. Maliye politikasında disiplini sağlıyoruz. Bu konuda kararlıyız. Yapısal reformlarla da yeni adımlar atacağız. Siyasi belirsizlik kalmadı. Yerel seçimler belediyelerle ilgili o yüzden siyasi bir belirsizlik yok. Önümüzde 4.5 yıllık bir süre var. Program bir bütünlük içinde devam edecek. Hedeflerimiz var bunları tartışabiliriz.
Merkez Bankası'ndaki arkadaşların birikimi çok iyi ve hepsi saygınlar. Biz kendilerini yüzde yüz güveniyoruz. Yıl sonu için yüzde 65 geçerli. Sonuçta bu tahminleri Merkez Bankası yapıyor.
"MERKEZ BANKASI EKİBİNE GÜVENİM TAM"
Merkez Bankası'nda ekip çok güçlü, arkadaşlarımıza güvenim tam, o konuda tereddüdüm yok. İlk enflasyon raporu yayımlanırken petrol fiyatlarına ilişkin öngörü vardı. O an için seviye vardı. O günden itibaren Suudi Arabistan ve diğer bazı ülkelerin arz kısıntısına gitmesiyle birlikte petrol 90 doların üzerine çıktı. Tabi ki bu etkiliyor. Biz Temmuz ayında programın geçiş dönemine hazırlık anlamında kuru serbest bıraktık, bütçeyi düzeltmek için tedbir aldık, verilen sözlerimiz vardı, ücret artışları için. Modeller tekli şokları daha rahat görebiliyor. KDV artışı modellenebiliyor. Çoklu şoklar modelde rahat yakalanamayabiliyor. Temmuz-Ağustos-Eylül sürecini böyle görmekte fayda var.
"ENFLASYONDA HAZİRAN'DAN İTİBAREN DÜŞÜŞ GÖRÜLECEK"
Aylık bazda enflasyonda düşüş önümüzdeki birkaç ay içinde başlayacak. Bizim öngörümüz yıllık bazda kalıcı yüksek dozda dezenflasyon Haziran'dan itibaren başlayacak. Para politikasında bugün aldığımız tedbirlerin etkileri gecikmeli olarak yansıyacak. Enflasyonu kalıcı şekilde düşürmek için hükümet ve Cumhurbaşkanımız kararlı. Geçmişte hükümetlerimiz enflasyonu tek haneye düşürdü ve uzun süre orada tuttu, ülkemizin kalkınmasına ivme kazandırdı, önümüzdeki dönemde aynı kararlılığı göstereceğiz, sadece sonuçları göstermemiz biraz zaman alacak.
"EMEKLİLERİ ÖNCELİKLENDİRECEĞİZ"
Dün bütçe imkanlarını sonuna kadar zorladık. Tek seferlik bir ödeme kararlaştırdık. Emeklilerimiz için tüm çalışanlar için sözümüz var; hiçbir şekilde enflasyona ezdirilmeyecekler. Onun ötesinde refahtan pay alınması şartlarımızı giderek zorladık. En düşük emekli maaşı Aralık 2022'de 3500 liraydı, bugün 7500 lira. Enflasyon yüzde 65 bile olsa enflasyonun iki katı oransal artıştan söz ediyoruz. Aynı konuda memurlar için en düşük memur maaşı bu sene yine manşet enflasyonun en az iki katı arttı. Reel olarak büyümesi bu sene toplumun tüm kesimlerine reel olarak çok büyük artışlar verdik. Emeklilerimizi önceliklendireceğiz. Enflasyonu kalıcı şekilde tek haneye indireceksek, gelirler politikasının o hedeflere uyumlu olması lazım. Emekli maaşları rutin yıl başında adım atılacak.
YURT DIŞI KAYNAKLAR
BAE ile 50,7 milyar liralık çerçeve program açıklandı. Ülkemizin önceliklerini o programa aktardık. 27 milyar doları yenilenebilir enerjiye gidecek. Bu Türkiye'de yeşil dönüşüm için, enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için en önemli hedefimiz. Yakında AB karbon belgesini uygulamaya koyabilir, buna hazırlıklı olmamız lazım. Abu Dabi, Doha ve Riyad'ı ziyaret etmeyi planlıyorum. Fransa'da Fransız yatırımcılarıyla bir zirveye de gideceğim.